Madde bağımlılığı tedavisinde aile desteği sağlanmadan başarılı sonuç almanın zorluğuna işaret eden uzmanlar, bu nedenle tedavi sürecinde tüm olguların bütüncül olarak ele alınması gerektiğine vurgu yapıyor.İlişkili Haberler

• Teknoloji yalnızlaÅŸtırıyor, madde bağımlılığı artıyor
• Madde bağımlılığında korkutan artış
• Madde bağımlılığıyla nasıl mücadele edilir?
• Madde bağımlılığı nasıl anlaşılır?

Dünyanın en önemli sorunları arasında yer alan madde bağımlılığı, devletlerin ve hükümetlerin gündemlerinde de ön sıralarında yer alıyor.

Türkiye’de, SaÄŸlık Bakanlığı baÅŸta olmak üzere, konuya katkı saÄŸlayacak tüm kurum ve kuruluÅŸların yanı sıra sivil toplum örgütlerinin de iÅŸ birliÄŸiyle yürütülen bağımlılıkla mücadelede, aile desteÄŸi olmazsa olmazlar arasında. 

Ergen ve çocukların bağımlılıkla savaşında önemli rol oynayan ve tüm hizmetlerin bütüncül bir yaklaşımla sunulabildiği Çocuk Ergen Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri (ÇEMATEM) de bu mücadelede önemli bir basamak olarak ön plana çıkıyor.

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi ÇEMATEM Kliniği Sorumlusu Doç. Dr. Özalp Ekinci, bu merkezlerin çocuk ve ergenlerde madde, teknoloji ve bağımlılık unsurlarının tedavisinin yapıldığı merkezler olduğunu ifade etti.

MADDE BAĞIMLILIĞI MERKEZLERİNİN BİLİNİRLİĞİ ARTMALI

Ekinci, merkezde hem yatarak hem de ayaktan tedavi yapılabildiğini belirterek, İstanbul için büyük bir hizmet olan bu merkezlerin bilinirliğinin daha da artmasının önemli olduğunu vurguladı.

Bazen ailelerin madde bağımlılığı anlamında şüphelerinin olabildiÄŸini ve bu kapsamda baÅŸvurabilecekleri merkezler bulunduÄŸunu bilmelerinin önemli olduÄŸuna iÅŸaret eden Ekinci, “Bazı çocukların bu açıdan riskli grupta olduÄŸunu biliyoruz. GeliÅŸimsel, ailesel, sosyal riskler, belli bölgelerde yaÅŸama, ailenin zorlukları gibi. Merkezimizde bu durumu çoklu açılardan ele alıyoruz, burada hastalarımızı serviste takip ettiÄŸimizde hem madde bağımlılığıyla ilgili bir eÄŸitim veriyoruz hem de ailelerle yakın bir iÅŸ birliÄŸi içerisinde süreci yönetmeye çalışıyoruz” diye konuÅŸtu.
MADDE BAĞIMLILIĞI TEDAVİSİNDE HEM ÇOCUK, HEM AİLEYLE ÇALIŞILMALI
Hastanın madde bağımlılığına gitmesinde farklı sebepler bulunduğuna dikkati çeken Ekinci, şu bilgileri verdi:
“Madde bağımlılığı bazı çocuklarda sosyal sebepler, bazılarında aile öyküsü, bazılarında ise psikiyatrik belirtilerin ön tanılarının biraz daha ÅŸekillendirmesiyle ortaya çıkar. Hastayı, ailenin de bulunduÄŸu bir görüşmeyle deÄŸerlendiriyoruz. Her çocuÄŸa göre tabii izlenecek yol deÄŸiÅŸkendir ama mutlaka tüm çocuklarda destek görüşmeleri, aile sorunlarının çözümü, madde bağımlılığıyla ilgili eÄŸitim çok önemli. Tüm hastalarda bu yöntemlerin ağırlığı, dengeleri deÄŸiÅŸebilir ama hepsinde mutlaka hem çocuk hem aileyle çalışmalar, terapi ve gereken durumlarda ilaç tedavileri vardır.”
“TEDAVÄ° SONRASI TAKÄ°P SÃœRECÄ° EN AZ TEDAVÄ° KADAR ÖNEMLÄ°”
Doç. Dr. Ekinci, bağımlılıkla mücadelede yürütülen tedavi sürecine ilişkin bilgi vererek, şunları kaydetti:
“Madde bağımlılığının tedavisinde ailenin desteÄŸi olmadan baÅŸarılı olmak pek mümkün deÄŸil. Çünkü ailelerle çocuklar arasında belli iliÅŸki zorlukları oluyor. Kimi zaman ailesinde aradığı mutluluÄŸu, doyumu bulamayan ya da ebeveynleriyle iliÅŸkisini yeterince saÄŸlayamayan çocuklar dışta bu tatmini arıyor. O dıştaki tatmin de ne yazık ki olumsuz çevreler ve madde kullanımı oluyor. Bu anlamda mutlaka ailenin üzerinde duruyoruz. Anne, babalarda bazen psikiyatrik hastalıklar oluyor. Bazen onların da duygusal, davranışsal sorunları oluyor ve desteÄŸe ihtiyaçları bulunuyor. Biz bunu da karşılıyoruz. Ekibimizde bununla ilgili çalışmalar da yapıyoruz.”

Ekinci, sosyal kaygısı bulunan, çekingen, arkadaşları arasında yer bulamayan çocukların da maddeye yönelebileceğini dile getirerek, tüm bunların toplu olarak ele alınarak, çözümlenebildiğini, ayrıca tedavinin ardından başlayacak koruyucu hizmet sürecinin de özenle yürütülmesi gerektiğini anlattı.

TEDAVİ SONRASIİYİ TAKİP YAPILMAZSA HASTA BAĞIMLILIĞA GERİ DÖNÜYOR

Takip süresince yeterli koruyucu hizmet verilmemesi durumunda hastanın tekrar maddeye dönebileceğini belirten Ekinci, şöyle devam etti:

“Bu durum gerçekten o açıdan çok önemli. Madde bağımlılığı ne yazık ki geri dönüşün çok yüksek olduÄŸu bir klinik tanı. O anlamda da tedavinin aktif sürecinden sonraki orta ve uzun dönemde de aynı yakınlıkta takibin sürdürülmesi gerekmektedir. Madde bağımlılığı tanısı alan hasta, tedavi sonrasında koÅŸullar olumsuz olduÄŸunda, takip bırakıldığında ya da hayatıyla ilgili olumsuz geliÅŸmeler bulunduÄŸunda madde kullanımına geri dönebiliyor. Ayrıca farklı psikiyatrik hastalıklar ön plana çıktığında tekrar bir geri dönüş oluyor. Ancak sevindirici tarafı, tedavi ve takibi birlikte sürdürdüğümüzde hastalarımızı tam anlamıyla maddeden arındırabiliyoruz. Burada da rehabilitasyon sürecinin önemi ortaya çıkıyor. Burada en önemli konulardan birisi çocuÄŸun hayatının dolu olmasıdır. Çocuk hayatı boÅŸ olunca, tatminkar olmayınca o eski yere dönüş olası olur.”

MADDE BAÄžIMLILIÄžININ BELÄ°RTÄ°LERÄ°NE DÄ°KKAT

Özalp Ekinci, madde bağımlığının 12 yaşın altında nadir görüldüğünü ancak buna ergenlik döneminde daha sık rastlanıldığını ifade ederek, “Kabaca madde bağımlılığı açısından her 20-30 çocuktan birinde böyle bir risk olduÄŸunu söyleyebiliriz. Böyle bir durumla karşılaÅŸan aileler ilk olarak sakin olmalılar. Böyle bir durum olduÄŸu zaman mutlaka profesyonel destek almak lazım. Bizim öncelikle hastamızla görüşüp, deÄŸerlendirmemiz lazım” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Çocuğun önceki arkadaş çevresinden uzaklaşma ve yeni bir arkadaş çevresiyle zaman geçirmesi, daha sinirli, uyku uyanıklık dengesinin bozulması, okul başarısında düşme gibi belirtilerin, madde bağımlılığı belirtileri arasında olabileceğine dikkati çeken Ekinci, sözlerini şöyle tamamladı:

“AÄ°LELERÄ°N RAHAT OLMASINI Ä°STÄ°YORUZ”

“Ailelerin de böyle bir durumda kesinlikle öfkeyle kalkmamaları gerekiyor. Bu alanda çok önemli çalışmalar var. Her geçen gün yeni çalışmalar yapılıyor. Konuya meraklı genç arkadaÅŸlarla, akademisyenlerle çalışmalarımızı çok daha ileriye götüreceÄŸiz. Ancak burada eksik olan konular ÅŸunlar diyebilirim; birincisi daha fazla çalışma yapmamız lazım. Madde bağımlılığının hangi alt toplum gruplarında daha fazla olduÄŸunu, hangi ailelerin bu açıdan daha fazla riskli olduÄŸunu anlamamız gerekiyor. Çocukların, ergenlerin madde bağımlılığıyla ilgili daha iyi eÄŸitilmesi gerekiyor. Bir de tabii hastaların bize daha kolay ulaÅŸması lazım. Böyle bir hizmetin olduÄŸunu ailelerin daha iyi bilmesi gerekiyor. Bu bilinirliÄŸi saÄŸlama da hem bizlere hem de medyaya düşüyor. Bu anlamda ailelerin rahat olmasını istiyoruz. Hastalarımızla görüşmemiz randevusuz da oluyor. Aileler bunu bilmeli. Hastalarımız ağır ÅŸikayetler varsa, ayaktan tedaviye uygun deÄŸilse servisimizde hep beraber bir ekip olarak biz burada baÅŸarıyla takip ve tedavisini sürdürebiliyoruz.”

VÄ°DEO: MADDE BAÄžIMLILIÄžI NEDÄ°R, NASIL ANLAÅžILIR?