Karat, değerli metallerin ve taşların saflığını veya ağırlığını ifade eden bir ölçü birimidir. Bu terim, kuyumculuk sektöründe sıkça kullanılır ve farklı anlamlarda karşımıza çıkabilir. Karatın iki temel kullanımı vardır:
- Değerli taşların ağırlığını ölçmek için (ct olarak kısaltılır)
- Altının saflığını belirlemek için (% olarak ifade edilir)
Bu makalede, karat kavramını her iki bağlamda detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
1. Karatın Değerli Taşlarda Kullanımı (ct)
Değerli taşların ağırlığını ölçmek için kullanılan karat, 200 miligrama eşittir. Bu ölçü birimi, elmas, yakut, safir ve zümrüt gibi değerli taşların ağırlığını ifade etmek için standart olarak kullanılır.
Örneğin:
- 1 karat = 0.2 gram
- 0.5 karat = 0.1 gram
Karat Nedir? Karat ve Taşın Değeri Arasındaki İlişki:
Bir değerli taşın karat değeri ne kadar yüksekse, genellikle o kadar değerlidir. Ancak, taşın kalitesi sadece ağırlığına bağlı değildir. Şu faktörler de taşın değerini etkiler:
- Kesim: Taşın işlenme şekli ışığı yansıtma yeteneğini artırır ve estetik görünümünü etkiler.
- Renk: Bazı taşlar ne kadar renksizse o kadar değerlidir (örneğin, elmaslar). Ancak yakut ve safir gibi taşlarda renk zenginliği daha önemli olabilir.
- Berraklık: Taşın içinde bulunan doğal kusurların (inklüzyonlar) azlığı, değerini artırır.
Karat Hakkında İlginç Bilgiler:
- Aynı karat ağırlığına sahip iki taş, farklı kalitelerde olduklarında büyük fiyat farklarına sahip olabilir.
- Karatın adı, “karob” (kehribar) tohumlarından türemiştir. Eski çağlarda, bu tohumlar standart bir ağırlık ölçüsü olarak kullanılırdı.
2. Altının Saflığında Kullanımı
Karat, altının saflığını ifade etmek için farklı bir anlam taşır. Bu kullanımda, altının saflığı 24 karatlık bir ölçek üzerinden hesaplanır.
Karat Altın Saflığı Ölçeği:
- 24 Karat: %100 saf altın
- 22 Karat: %91.6 saf altın
- 18 Karat: %75 saf altın
- 14 Karat: %58.3 saf altın
- 10 Karat: %41.7 saf altın
Altının saflığını belirlemek için diğer metallerle karıştırılması sonucu ortaya çıkan oran bu şekilde ifade edilir. Örneğin:
- 18 karat altın, %75 saf altın ve %25 alaşım metal içerir.
- 14 karat altın, %58 saf altın ve %42 alaşım metal içerir.
Neden Saf Altın Kullanılmıyor?
Saf altın (24 karat), oldukça yumuşaktır ve kolayca şekil değiştirebilir. Bu nedenle, altına dayanıklılık kazandırmak ve takıların uzun ömürlü olmasını sağlamak için diğer metallerle (bakır, gümüş, çinko gibi) karıştırılır. Bu alaşımlar altının rengini de değiştirebilir:
- Sarı Altın: Bakır ve gümüş karışımı
- Beyaz Altın: Nikel veya paladyum karışımı
- Rose Altın: Daha fazla bakır içeren karışım
Karat Seçimi ve Kullanım Alanları
Takı Seçiminde Karatın Önemi
- 24 Karat Altın: Genellikle yatırım amaçlı kullanılır. Takılarda nadir tercih edilir çünkü yumuşaktır.
- 22 Karat Altın: Geleneksel mücevher yapımında popülerdir, özellikle Orta Doğu ve Asya ülkelerinde.
- 18 Karat Altın: Estetik ve dayanıklılığı dengeleyen bir seçimdir. Lüks mücevher markalarında sıkça kullanılır.
- 14 Karat Altın: Günlük kullanıma uygun, daha dayanıklı ve ekonomiktir.
- 10 Karat Altın: Daha uygun fiyatlı ve dayanıklı bir seçenektir.
Değerli Taş Alımında Karat
- Karat değeri yüksek taşlar her zaman daha değerli değildir. Taşın rengi, berraklığı ve kesimi, taşın estetiğini ve değerini önemli ölçüde etkiler.
- Taşın ağırlığı arttıkça fiyatı, genellikle orantısız şekilde yükselir. Örneğin, 1 karat bir elmas, 0.5 karatlık bir elmastan genellikle daha fazla birim fiyatına sahiptir.
Karat, kuyumculuk ve değerli taş dünyasında iki farklı şekilde kullanılan önemli bir ölçü birimidir:
- Değerli taşların ağırlığını ifade eder (ct).
- Altının saflığını belirler (% olarak ifade edilir).
Her iki kullanım alanında da karat, bir ürünün değerini ve özelliklerini anlamak için kritik bir bilgi sağlar. Değerli taş veya altın satın alırken, karat değeri kadar diğer kalite faktörlerini de göz önünde bulundurmanız, bilinçli bir yatırım veya seçim yapmanıza yardımcı olacaktır.
Kaynak: https://www.krediyonetim.net/karat-nedir-1-karat-kac-gram-30-karat-pirlanta-ne-kadar.html